Slechts een seconde, door Hans Flaskamp

recensent: Peter Motte

onder auspiciën van De voormalige Tijdlijn en Vertaalbureau Motte

Hans Flaskamp is een onbekende in de sf-wereld, maar zal dat misschien niet blijven.
Ik schrijf 'misschien', omdat hij een kans heeft, maar nog moet leren afwerken.
Zijn boek "Slechts een seconde" is het eerste deel van de "Jack Burnslaw"-trilogie. Burnslaw is het hoofdpersonage. Hij vindt samen met zijn vriend Collin een bizar voorwerp, dat een spelletje met hun begint te spelen.
Een goeie kant van het boek is dat Flaskamp vindt dat een lezer de tijd mag nemen om te lezen. Het hoeft bij hem niet per se snel-snel te gaan. Dat betekent echter niet dat het gortdroge kost wordt. Het leest vlot.
Waarom is me een raadsel, want het taalgebruik is niet te best. Om te beginnen gebruikt Flaskamp eigenlijk geen alinea-indelingen. Wat bij hem een alinea is, is in werkelijkheid een paragraaf. Dat is wel even wennen, maar het stoort eigenlijk niet. Wat mooi bewijst dat je niet alle schrijftheorieën moet geloven. Maar als hij echte alinea's zou invoeren, zou hij waarschijnlijk wel een groter publiek bereiken. Lange tekstblokken schrikken sommige mensen af. In zijn geval is het dus meer een marketingkwestie dan een stilistische kwestie.
Ten tweede zet hij te weinig komma's. Bijvoorbeeld: "Niemand doet of durft dat hier want iedereen in Egypte ziet hem als een god." (p. 61). Achter "hier" had een komma moeten staan.
Ten derde zijn de zinnen soms slecht verzorgd. Bijvoorbeeld: "Maar goed, het blijft een leuke woordspeling, zijn aanspreektitel en zijn harem, al zal het zeker niet zo bedoeld zijn." (p. 62) Die zin had wat moeten worden omgegooid om duidelijker te worden. Bijvoorbeeld zo: "Maar goed. Zijn aanspreektitel en zijn harem vormen een leuke woordspeling, al zal het zeker niet zo bedoeld zijn." Overigens is dat soort probleempjes niet op elke pagina even talrijk. Flaskamp kan dus blijkbaar wel goede zinnen schrijven, maar heeft waarschijnlijk een of twee redacties te weinig uitgevoerd. Hij schrijft nog te veel spreektaal. Schrijftaal verschilt van spreektaal doordat intonatie, gebaren en de spreekcontext wegvallen. Dat wegvallen moet op een of andere manier door de tekst worden opgevangen. Vooral de noodzaak om intonatie op te vangen wordt door sommigen over het hoofd gezien.
Een ander probleem is woordomhaal. Dat duikt meestal ook op in de slordige zinnen. Maar ook dat is een probleem dat niet op alle bladzijden evenveel voorkomt. En ook dat is een probleem doordat hij dicht bij spreektaal blijft.
Hij moet ook opletten met samengestelde woorden: ze zijn soms niet aan elkaar geschreven. Zou hij het boek met spraaktechnologie hebben gedicteerd? Dat zou die spaties in samengestelde woorden kunnen verklaren, de ontbrekende komma's, en de spreekstijl van de slordige zinsbouw.
Waar Flaskamp wel in slaagt, is een boeiend boek schrijven. Dat moet worden toegegeven. Al is "Slechts een seconde" een klepper van meer dan zeshonderd erg volle bladzijden, toch zal het niet zou gauw door de lezer als onleesbaar of langdradig aan de kant worden gelegd.
Een ander sterk punt van Flaskamp is de stilistische eenheid, en dat is erg belangrijk voor een auteur. De stof is overal op dezelfde evenwichtige manier behandeld en verdeeld. Ik weet niet of hij het een en ander uit zijn eerste manuscript heeft geschrapt, maar wie hem op basis van zijn uitgegeven boek de raad zou geven om te leren schrappen, zou hem waarschijnlijk geen dienst bewijzen. Die evenwichtige aanpak is erg belangrijk om een lezer genoegen te verschaffen. Toen ik nog redacteur van De Tijdlijn was, heb ik gemerkt dat vooral stilistische onevenwichtigheid slechte teksten oplevert. Sommige schrijvers hebben daar echt geen gevoel voor, maar Flaskamp heeft dat wel.

"Jack Burnslaw-trilogie, deel één: Slechts een seconde", door Hans Flaskamp, 2007, Utrecht, Gopher, www.gopher.nl, 626 p's, 20,5 x 14 x 4 cm, ISBN 9789051794908
24,90 euro